Herperduin: droogte grootste gevaar voor de natuur

Op woensdag 23 februari jl. heeft de voorzitter van IVN Oss, Geert Versteijlen, het eerste exemplaar van het rapport Evaluatie Natuurontwikkeling Herperduin 1996-2021 aangeboden aan Ernest de Groot,  locodijkgraaf van het Waterschap Aa en Maas. De aanbieding van het rapport vond plaats bij het Ganzenven.

In 1996 besloot de toenmalige gemeente Ravenstein om in een deel van Herperduin te starten met begrazing door grote grazers. Voor de IVN afdeling Oss reden om na 25 jaar te kijken wat de effecten zijn in het natuurgebied. De start van begrazing in 1996 samen met de bosomvorming heeft duidelijk een versnelling in biodiversiteit tot stand gebracht. De toename van natuur stokte de afgelopen jaren door de droogte. Door verdamping, ruilkverkavelingsinrichting en massaal oppompen van grondwater voor beregening ontstaat er nu in het voorjaar al een gebrek aan water in Herperduin. De afgelopen 3 jaar zijn de positieve ontwikkelingen door de droogte omgeslagen in een sterke negatieve ontwikkeling. Het bos sterft af omdat bomen met hun wortels niet meer bij het grondwater komen. De gemeente en het waterschap erkennen de onnatuurlijke situatie en hebben aangegeven dat de aanpak van de lage grondwaterstand dringend nodig is. Het IVN roept beide overheden op om het beleid nu snel in krachtige daden om te zetten.

Begrazing en bosomvorming heeft geleid tot grotere biodiversiteit
In de afgelopen 25 jaar zijn er heel veel inventarisaties geweest van broedende vogels, flora, libellen, waterkwaliteit, mieren, enz. We hebben geprobeerd om de belangrijkste ontwikkelingen met op een rij te zetten. Eigenlijk al vanaf 1993 zien we langzame verbeteringen in de natuur. De start van begrazing in 1996, samen met de bosomvorming, heeft duidelijk een versnelling in biodiversiteit tot stand gebracht. Ook heeft de hechte samenwerking met de overige delen van de Maashorst bijgedragen aan een positieve ontwikkeling.

Verdroging leidt tot afname biodiversiteit
De toename van natuur stokte de afgelopen jaren door de droogte. De grondwaterstand was door de ruilverkaveling al in de 80’er jaren omlaag gebracht in de omgeving van Herperduin, wat ook negatieve effecten had in Herperduin zelf. Voor die tijd waren in natte jaren laarzen nodig om op sommige paden te kunnen wandelen. Door sloten dicht te gooien, afvoer van water stop te zetten en het plaatsen van een extra stuw is geprobeerd om deze negatieve effecten te compenseren. Dat is maar gedeeltelijk gelukt. De afgelopen 3 jaar zijn de positieve ontwikkelingen door de droogte omgeslagen in een sterke negatieve ontwikkeling.

Wat is opgevallen is dat al jaren op een rij het grondwaterpeil niet meer op een hoog niveau komt. Het beste is dat te zien in het Ganzenven. In de winter zou het Ganzenven tot bijna aan het oude, zuidelijk gelegen zandfietspad gevuld moeten zijn met regenwater en dat gebeurt nog maar hoogst zelden. Door verdamping en massaal oppompen van grondwater ontstaat er nu al in het voorjaar een gebrek aan water in Herperduin. Het Ganzenven valt nu regelmatig zelfs helemaal droog, wat een sterke negatieve invloed heeft op flora, amfibieën en libellen. De laatste jaren is de droogte helemaal erg geworden.

^{Bestuurslid Ernest de Groot van Waterschap Aaen Maas}

Aktie nodig
Het verdrogingsprobleem doet zich voor in de gehele Maashorst. De gemeente Oss erkent de onnatuurlijke situatie in Herperduin en heeft aangegeven dat de aanpak van de lage grondwaterstand dringend nodig is. Ook het waterschap heeft in haar beleid opgenomen dat het grondwater met minstens 30 cm. omhoog moet. Het IVN roept beide overheden op om het beleid nu snel in krachtige daden om te zetten samen met de overige gemeenten en SBB.

Rapport Evaluatie Natuurontwikkeling Herderduin: 1996-2021

Ook in 2019 vroegen de natuurorganisaties hier al aandacht voor!