Zelfbeheer in Hendrik Ido Ambacht
Toen de riolering van de Thorbeckestraat in Hendrik Ido Ambacht werd vervangen was dat een flinke aanslag op het toch al schaarse groen in de straat. Na de ingreep bleek ook nog dat de gemeente, in verband met bezuinigingen, niet van plan was het groen volledig te herstellen. Hiermee was de maat voor bewoonster Diana van Trijffel-Pak vol. Zij besloot naar de gemeente te stappen en te onderzoeken of het mogelijk was het beheer van het groen in haar straat aan de bewoners over te dragen.
Door Thijs IJsbrandij – Bekijk hier de Facebookpagina van de Groengroep Hendrik Ido Ambacht.
Toen de riolering van de Thorbeckestraat in Hendrik Ido Ambacht werd vervangen was dat een flinke aanslag op het toch al schaarse groen in de straat. Na de ingreep bleek ook nog dat de gemeente, in verband met bezuinigingen, niet van plan was het groen volledig te herstellen. Hiermee was de maat voor bewoonster Diana van Trijffel-Pak vol. Zij besloot naar de gemeente te stappen en te onderzoeken of het mogelijk was het beheer van het groen in haar straat aan de bewoners over te dragen. Hoewel zij veel verhalen had gehoord over aarzelende of ronduit tegenwerkende ambtenaren in andere gemeenten, werd zij door de gemeente van Hendrik Ido Ambacht met open armen ontvangen. De gemeente had zelfbeheer ook al als mogelijke oplossing voor het in stand houden van openbaar groen in tijden van bezuinigingen gezien en was maar wat blij dat hier zomaar een mogelijke test-case voorbij kwam. Daarom werd op 25 november 2013 de eerste paal als teken van het zelfbeheer in de Thorbecke – en aangrenzende Oranjestraat geslagen, waarmee de bewoners aan de gang konden met het maken van plannen.
Een zelfvoorzienende buurt
Geïnspireerd door verhalen over zelfvoorzienende dorpen, had Diana het ideaal van een zoveel mogelijk zelf zelfvoorzienende buurt. Eetbaar groen was echter iets waar de buurt niet enthousiast voor te krijgen was. “Mensen vonden het geen goed idee om groenten te kweken op plekken waar kinderen spelen, auto’s parkeren en honden hun behoefte doen”, zo licht Diana toe. “De buurt was sowieso niet unaniem enthousiast. Om het beheer over een plantsoen te krijgen moesten aangrenzende bewoners hun instemming geven. Dit lukte op sommige stukken wel, maar op andere niet, met als gevolg dat we slechts het beheer over ongeveer een kwart van de plantsoenen in de straat hebben gekregen”.
Toen eetbaar groen geen optie bleek, schakelde Diana over op plan B. “Het viel me op dat een tuin verderop, die vol staat met lavendel, enorm veel vlinders en bijen trok, terwijl ik die in de rest van de straat nauwelijks zag. Toen besefte ik mij dat het goed zou zijn om de bestuivers breder te ondersteunen in deze buurt. En omdat je bestuivers trekt met bloemen was dit een plan waar de bewoners wel voor in bleken”. Hoewel het precieze beplantingsplan voor de wijk nog niet vast staat, is dus in ieder geval duidelijk dat de Thorbecke- en Oranjestraat enorm kleurrijk zullen gaan worden. “Grappig detail hierin was dat jongere bewoners vooral zoveel mogelijk kleur wouden, terwijl oudere bewoners meer zagen in één centraal kleurschema. Dat moet in de aanstaande vergadering dus nog eens goed worden uitonderhandeld”.
Mensen verbinden
Naast het ideaal van Diana om de natuur in de buurt beter te ondersteunen en de droom om uiteindelijk zelfvoorzienend te kunnen worden, was een andere belangrijke motivatie voor het starten van zelfbeheer om de bewoners meer te verbinden. “Dit is een overwegend Christelijke buurt, met mensen die elkaar regelmatig in de kerk treffen. Niet gelovigen vielen hier logischerwijs buiten en misten daarmee wat aansluiting met de buurt. Ik hoop dat het zelfbeheer de buurt dichter bij elkaar zal brengen”. De eerste tekenen voor dit dichter bij elkaar komen zijn in elk geval positief. Tijdens de eerste activiteit, een vetbollenmiddag voor kinderen was het animo groot en de interactie tussen buurtbewoners zeer geslaagd. “Kinderen lijken echt de makkelijkste weg om verschillende mensen met elkaar te verbinden. Tijdens de vetbollenmiddag deden we mee aan de tuinvogeltelling. Toen kinderen de naam van een bepaalde vogel niet wisten vroegen ze die aan hun ouders. Zij moesten het antwoord echter vaak schuldig blijven en sluisden de vraag op hun beurt door aan mij en andere initiatiefnemers, waardoor een hele leuke dynamiek ontstond”.
Naast al deze mooie en veelbelovende plannen is het opzetten van zelfbeheer niet altijd makkelijk. “We hebben er bewust voor gekozen om geen stichting op te zetten, omdat we bang waren dat dit zou leiden tot een scheve werkverdeling en een vervelende hiërarchie. Nu blijkt echter dat dit het verkrijgen van subsidies en fondsen erg moeilijk maakt”. Hoewel de eerste activiteiten gesponsord werden door lokale ondernemers, is het niet waarschijnlijk dat hier blijvend gebruik van gemaakt kan worden. Het project heeft dus eigenlijk constant geld te kort. “De gemeente heeft inmiddels wel via een BuurtBon een wat grotere ondersteuning gedaan, maar om het project blijvend aan de gang te houden zullen we de komende tijd steeds moeten blijven zoeken naar manieren om onze plannen te financieren”.
Groen Dichterbij
De icoonprojectenverkiezing van Groen Dichterbij was een mooi moment geweest om extra fondsen te verkrijgen, maar omdat dit project pas is opgestart na het verstrijken van de aanmeld deadline was dat geen optie. Diana is desalniettemin erg blij met het platform Groen Dichterbij. “Ik vind het erg leuk aan Groen Dichterbij dat je kunt zien wat andere projecten aan het doen zijn en dat er vanuit het platform evenementen worden georganiseerd waar presentaties worden gegeven en kennis wordt uitgewisseld. Ik hoop erg dat het platform bewaard zal blijven, het zou zonde zijn als zo’n goed initiatief zou verdwijnen”.
Al met al lijkt dit initiatief een voorbeeld van hoe het uitbesteden van openbaar groen een oplossing kan zijn voor het in stand houden van groene buurten in tijden van bezuinigingen. Bewoners kunnen het groen op hun wensen afstemmen en verbeteren ondertussen de sociale cohesie van de buurt. Diana heeft in de Thorbecke- en Oranjestraat nog een aantal flinke uitdagingen voor de boeg, maar de eerste plannen en activiteiten zijn zonder enige twijfel veelbelovend.
