Initiatief van Nature For Health en IVN Natuureducatie
Met het initiatief ‘Groene GGZ’ bouwen we – Nature For Health en IVN Natuureducatie als initiatiefnemers – samen met een kerngroep GGZ instellingen uit heel Nederland, de branche vereniging Nederlandse GGZ, de Buitenpsychologen, zorgverzekeraar CZ en VU-Amsterdam, aan een groene beweging in de mentale gezondheidszorg.
Op deze kaart zijn de Groene GGZ voorlopers te vinden waar de vergroening van de zorg vorm krijgt. De voorlopers blijven zich (door)ontwikkelen en hebben samen meer dan 30.000 medewerkers, behandelen meer dan 300.000 cliënten en hebben gezamenlijk meer dan een tot anderhalf Nationaal Park aan terreinen.
Groene GGZ is een initiatief van Nature For Health en IVN Natuureducatie. Samen met een kerngroep GGZ instellingen uit heel Nederland, de branche vereniging Nederlandse GGZ, de Buitenpsychologen, Green Mental Health, zorgverzekeraar CZ en VU-Amsterdam bouwen we aan een groene beweging in de mentale gezondheidszorg.
1. Bevordering biodiversiteit
Er wordt geïnvesteerd in de bevordering van de biodiversiteit en duurzaamheid (klimaat) op haar terrein. De woonplaats voor insecten, planten en dieren op het terrein neemt met 5% toe.
2. Meer natuur in de behandelingen
In de groene GGZ wordt natuur geïntegreerd in de behandeling van cliënten bijvoorbeeld door middel van buitenbehandelingen in de natuur. Behandelingen in de natuur bevorderen het behandelproces en het herstel van de cliënt. Groene GGZ-instellingen hebben natuur geïntegreerd in de behandeling van 5 tot 10% van haar cliënten.
3. Vitale medewerkers, cliënten en ervaringsdeskundigen
Groene GGZ-instellingen richten hun terreinen zo in dat cliënten, ervaringsdeskundigen, familieleden én medewerkers via de natuur op het terrein kunnen opladen en werken aan hun gezondheid. Instellingen die geen eigen terrein hebben hanteren deze principes in de buurt of op een ander terrein en investeren in verbetering van het groen op dat andere terrein of in de buurt.
4. Integratie met de buurt
Bij groene GGZ-instellingen wordt ingezet op ‘sociaal groen’. Zij investeren in verbinding tussen cliënten, familieleden en de wijk via een groene leefomgeving. Dit kunnen ze doen door bijvoorbeeld samen met de buurt een poel of moestuin aan te leggen of wandelroutes met vrijwilligers te organiseren. Ook een bredere kring van bedrijven en andere ‘streekholders’ kan hierbij worden betrokken.
5. Onderzoek en expertise
Delen van ervaringen en
expertise met andere
zorginstellingen, initiëren van
onderzoek en/of eraan
meewerken
Joep Verbugt is mede-initiatiefnemer van de Groene GGZ, en was tot juli 2022 voorzitter van de Raad van Bestuur van GGzE. Bij GGzE heeft Joep een grote bijdrage geleverd aan het verder vergroenen en openstellen van het landgoed de Grote Beek. En het gebruiken van natuur in de behandeling. Joep is mede-initiatiefnemer van de Denktank Mentale Vooruitgang.
Joep stelt: ‘Een groene omgeving is ontzettend belangrijk voor ieders mentale gezondheid. Daarom moet de kleur van de GGZ helemaal groen zijn’.
Mischa Selis is groene psychiater, mindfulness trainer en yogatherapeut. Voorzitter van de werkgroep leefstijlpsychiatrie van Arts & Leefstijl, Voor de zorg van morgen en Raad van Advies Je Leefstijl als Medicijn.
Mischa: ‘Ons brein is natuur en iedere interventie zou voorafgegaan horen te worden door het herstel van een natuurlijke leefstijl’.
Astrid van Zon ontwikkelde in haar voormalige rol als directeur/bestuurder bij Urtica de Vijfsprong ‘Herstellen in het Groen’ een zorgvisie waarbij vitaliseren, verbinden en vertrouwen kernwaarden zijn. Een belangrijk inzicht daarbij is dat er een wederkerige relatie is tussen mens en natuur.
Leidraad voor haar werden de dichtregels van de Zuid Afrikaanse dichteres Antjie Krog:
Hoe kunnen wij zorgen voor de aarde als we niet zorgen voor elkaar?. Hoe kunnen we zorgen voor elkaar als we niet zorgen voor de aarde?
(uit Broze aarde)
Lilian Hanekamp is auteur van de aangrijpende gedichtenbundel “Wanneer voelen voor een kind gevaarlijk is” en ervaringsdeskundige in de GGZ. De Groene GGZ is voor Lilian een inspiratiebron. Als vrijwillig fotograaf en natuurbegeleider laat ze mensen de schoonheid van de natuur zien. De Groene GGZ wordt mede door de inzet van Lilian steeds meer een beweging van cliënten en ervaringsdeskundigen.
Lilian: “In mijn zoektocht naar leven zijn er zoveel vormen helpend geweest. Verbinding met natuur en daardoor met mijzelf is er één die altijd weer terugkomt en altijd beschikbaar. Want natuur is overal, wij zijn natuur”.
Jan Berndsen, oud RIBW bestuurder, zelfstandig adviseur en oprichter van het Blauwe Paard Netwerk, is al meer dan 40 jaar aan de slag om mensen met een psychiatrische aandoening een zo zelfstandig mogelijk leven te laten leiden.
De beste plek om te wonen is een veilige plek met een verbondenheid met de omgeving. Soms lukt wonen in de samenleving niet. Als dat wonen dan toch op het terrein van een GGZ instelling is mag je verwachten dat de cliënt maximale invloed heeft op hoe de omgeving wordt ingericht. Daarom is hij ambassadeur van de Groene GGZ. Want ook over hoe en waar je woont geldt: Niets over ons, zonder ons!
