Tuin en moestuin
Kweektips wortel
Een wortel is tweejarig: in het eerste jaar maakt de plant de eetbare wortel en in het tweede jaar bloeit de plant, maakt ze zaden en sterft ze af. Omdat we normaal gesproken wortels na het eerste jaar direct oogsten, zien we de plant meestal niet in bloei. Worteltjes zijn erg gezond, ze bevatten namelijk caroteen. Caroteen wordt in het lichaam omgezet tot vitamine A. Deze vitamine ondersteunt het immuunsysteem en houdt je huid gezond.
Zaaien
Wortels kun je het beste zaaien in het vroege voorjaar, vanaf half maart. De jonge kiemplantjes van deze groenten kunnen prima tegen een beetje vorst, maar zaai nog niet als het echt koud is.
Zaai de afzonderlijke zaadjes op ongeveer 0.5 cm diep en ongeveer op 4-5 cm van elkaar zodat ze voldoende ruimte hebben om te groeien. Als je iets te dicht op elkaar hebt gezaaid, moet je later de dunne worteltjes weghalen, zodat de planten per wortel alsnog 3 cm ruimte hebben. De kleine dunne wortels hoef je niet weg te gooien, die kun je ook alvast snoepen. In de moestuin moet ongeveer 30 cm tussen de rijen zitten.
Tip: Zaai meerdere keren (om de paar weken tot zo half juli) een klein rijtje, zo kun je elke keer weer een volgend rijtje verse worteltjes oogsten.
Kiemen
Het zaad van de wortel kiemt langzaam (ongeveer een maand). Als je direct in de volle grond zaait, moet je goed kijken dat je andere planten die ook willen opkomen weghaalt anders herken je na een maand jouw wortelplantjes niet meer terug.
Verplanten
Wortels kun je beter niet verplaatsen. Net als radijsjes zaai je ze meteen op de goede plek want ze kunnen echt niet tegen verplanten. Als je geen tuin hebt, zaai dan een paar zaadjes direct in een diepe bloempot, zodat er een wortel in kan groeien (min. 15 cm).
Verzorging
Wortels hebben weinig voeding nodig. Zorg, zeker tijdens het kiemen en de jonge groei, zeer regelmatig voor voldoende vocht. Als het heel erg droog is tijdens de groeiperiode, blijven de wortels namelijk erg klein. Het liefst groeien wortels op zand- of leemgrond (bodem met een losse structuur). Potgrond is wat dat betreft ideaal. Het is belangrijk dat de worteltjes weinig weerstand voelen tijdens de groei. Als dat wel gebeurt, krijg je wortels met kronkelingen en gekke vertakkingen. Alhoewel dit soort “mislukte” groente er juist wel grappig uitziet.
Oogst
Wortels kun je vrij snel oogsten. Als je vroeg zaait (eind maart/begin april), kun je later op dat stukje grond of in de diepe pot nog iets anders zaaien, zoals boontjes, bietjes of sla. Als je aan het begin van de oogst eerst de dikste worteltjes oogst, maak de gaten dan goed dicht. Zo bescherm je de overige wortels tegen de wortelvlieg, die haar eitjes dicht bij een wortelplantje wil leggen zodat haar larven van de worteltjes kunnen snoepen.
Extra tips:
- Zaai wortels naast uien. De wortelvlieg houdt niet van de geur van uien en gaat haar eitjes ergens anders leggen. Als je vroeg zaait kun je de eerste oogst binnenhalen vóór de wortelvlieg actief wordt. Oogst je later, zorg dan dat je steeds opnieuw de grond goed aandrukt als je geoogst hebt en doe dit in de ochtend bij natter en kouder weer, dan vliegt de wortelvlieg niet rond!
- In de supermarkt zie je wortels vaak liggen met het groene loof er nog aan vast; met eigen teelt lukt dat niet, het loof onttrekt namelijk vocht aan de worteltjes en daardoor worden ze al snel wat zacht. Dit komt smaak en kwaliteit niet ten goede. Het beste kun je de wortels zo lang mogelijk in de grond laten, totdat je ze echt gaat gebruiken. In de grond blijven ze het langste vers.
Handige moestuin-downloads
We helpen je graag om jouw moestuin tot een succes te maken. Download de gratis IVN Zaaikalender, het Moestuinplan, handige tips voor verpotten of de instructie voor het insectenhotel.
