Wist je dat een seizoen op twee data start?

Wist je dat elk seizoen meerdere startdata heeft? Het kan zijn dat iemand het op 1 maart al heeft over de start van de lente, terwijl jij denkt ‘hé, wacht eens even, ik geniet nog even van de laatste winterweken!’. Hoe kan het dat deze verwarring ontstaat?

Verwarring over de start van de seizoenen ontstaat omdat er twee verschillende manieren zijn waarop dit wordt vastgelegd: astronomisch en meteorologisch. Lees verder en ontdek het verschil.

Bekijk hieronder alvast het overzicht met de startdata voor aankomend jaar.

Klik op de afbeelding voor de grote versie.

Het astronomische seizoen

Ontstaan seizoenen

De aarde draait in ongeveer een jaar tijd een rondje om de zon. Seizoenen ontstaan doordat de aarde een beetje gekanteld staat. Door deze kanteling, verandert gedurende het jaar de hoeveelheid zonlicht die we ontvangen. Hierdoor verandert ook langzaam het seizoen. De stand van de aarde ten opzichte van de zon, bepaalt dus de exacte startdatum van het astronomische seizoen.

Op bovenstaande afbeelding wordt het verschil tussen dag en nacht aangeduid met licht- en donkerblauw. Het verschil tussen dag en nacht ontstaat doordat de aarde elke 24 uur ook een rondje om zijn eigen as draait. De seizoenen ontstaan echter door de kanteling van de aarde. Je ziet dat het noordelijke halfrond nu gekanteld staat richting de zon, waardoor het daar zomer is.

Wanneer start een astronomisch seizoen dan?

De astronomische winter in Nederland start in 2024 op 21 december. Dit is onze kortste dag van het jaar, met de minste tijd tussen zonsopkomst en zonsondergang. De zon blijft op deze dag ook het laagst boven de horizon. Hij schijnt meer op het zuidelijk halfrond, daar is het dan zomer, maar bij ons wordt het donkerder en kouder. In onze zomer is het precies andersom, deze start wanneer de zon meer op het noorden van de aarde schijnt. Op dat moment is het voor de zuidelijke landen winter.

De astronomische herfst start wanneer de zon precies boven de evenaar staat. Dit is de dag waarop dag en nacht over de hele wereld even lang duren. Ook de lente start wanneer de zon precies boven de evenaar staat.

Waarom schommelt de startdatum?

De start van de astronomische seizoenen schommelt een beetje. Dit komt doordat een jaar niet precies 365 dagen duurt maar ongeveer 6 uur langer, de aarde doet een jaar en 6 uur over een rondje om de zon. Dit lossen we op door om de 4 jaar een dag aan februari te plakken; een schrikkeljaar. Deze dag compenseert deze extra 24 uren die in vier jaar zijn opgebouwd, waardoor de startdata van de seizoenen weer terugspringen. Hierdoor start de winter bijvoorbeeld eerst een aantal jaren op 21 december en de volgende jaren op 22 december, daarna springt het weer terug naar de 21e. Als we geen schrikkeljaar zouden hebben, zou de startdatum van een seizoen na bijvoorbeeld 100 jaar al 25 dagen zijn verschoven.

Het meteorologische seizoen

De schommelingen in de start van het astronomische seizoen maken het lastig voor weerkundigen om weersstatistieken in kaart te brengen. Het meteorologische seizoen, ofwel het weerkundige seizoen start daarom altijd op de 1e van de maand. Zo start de lente op 1 maart, de zomer op 1 juni, de herfst op 1 september en de winter op 1 december. Zo is het een stuk minder ingewikkeld om de statistieken voor elk seizoen bij te houden.

Dus, mocht jij hier laatst een discussie over hebben gehad, dan kan je nu precies uitleggen hoe het zit! Helaas zal je wel moeten toegeven dat jullie beiden gelijk hadden.

Op zoek naar leuke buitenactiviteiten voor elk seizoen?

Activiteiten

Bronnen: Meteo, Quest, OmroepWest, Buienradar