Watervervuiling
Er zijn verschillende aanwijzingen die de kwaliteit van het water in de Nederlandse slootjes weergeven. Hoe schoon het water in sloten, vaarten en plassen is, valt bijvoorbeeld af te meten aan de hoeveelheid plantensoorten die in het water groeien en de diersoorten die erin leven.
Vervuild water
Meer soorten dieren, betekent een rijkere natuur. Wanneer er naast deze algemene voorkomende soorten ook bijzondere soorten voorkomen, zoals de larven van libellen, kokerjuffers en vooral steenvliegen, dan weet je dat daar een betere waterkwaliteit is. Als het water vervuild raakt, dan neemt het aantal soorten en exemplaren per soort af. De verscheidenheid aan diertjes- en plantsoorten is juist belangrijk voor het evenwicht in de natuur. Tijdens de IVN-Slootjesdagen organiseren IVN-natuurgidsen diverse activiteiten geschikt voor jong en oud om spelenderwijs te onderzoeken welke dieren er in en rond de sloot leven, welke planten er groeien en wat de kwaliteit van het water is.
Geur
Geur is een andere manier om te achterhalen hoe schoon het water in de sloot is. Net zoals met eten, is stank bij een sloot een slecht teken. Dit betekent waarschijnlijk dat de sloot te maken heeft met verontreiniging, bijvoorbeeld door een lozingspunt van een riool of bedrijventerrein. Is een sloot gezond, dan ruik je het water niet of nauwelijks.
Afval
De snelste manier om iets te weten te komen over de gezondheid van een sloot, is door te kijken naar de hoeveelheid afval die er in en langs het water te vinden is. Afval lost in hele kleine beetjes op in het water, waardoor er giftige stoffen in de sloot terechtkomen en uiteindelijk naar zee stromen. Laat je afval dus nooit slingeren, maar gooi het in de prullenbak!
Wat is de Plastic Soep?
Een groot deel van de aarde is bedekt met water. Oceanen, zeeën, meren en… slootjes! Al het water samen bedekt wel 72% van het aardoppervlak.
Er is een probleem met ons water, er drijft steeds vaker en steeds meer plastic afval in. Grote stukken die je kunt zien, maar ook hele kleine stukjes die het water omtoveren tot een plastic soep. Plastic is namelijk niet biologisch afbreekbaar.
Dat betekent dat er geen dieren en planten bestaan die plastic kunnen eten. Plastic doet niet mee in de kringloop van de natuur. Door wind, golven, kou en warmte valt het plastic langzaam uit elkaar in kleine stukjes, soms zo klein dat je het alleen nog met een microscoop kunt zien. Vooral deze kleine stukjes zijn heel giftig voor de natuur, dieren eten het ongemerkt op.
Met het initiatief Schone Rivieren werken IVN, Plastic Soup Foundation en Stichting De Noordzee samen om de toevoer van plastic via rivieren aan de bron te stoppen.
Klimaat
Een hecht netwerk van doorlopende landschapselementen zoals heggen, houtwallen, slootjes, bloemrijke slootkanten en zelfs muurtjes is ook van groot belang in verband met klimaatverandering, waarschuwt de VNC nog maar eens. Het voorkomt namelijk versnippering van ecosystemen en stelt planten en dieren, opgedreven door temperatuurveranderingen, in staat te migreren door het landschap (Trouw, 2013).