Tussentijdse resultaten Tiny Forests 2017-2020

Wageningen Environmental Research (WENR) monitort sinds februari 2018 maandelijks 11 verschillende Tiny Forests. En dat doen ze samen met een team onderzoeksvrijwilligers, oftewel Citizen Scientists. De minibossen die meelopen in het onderzoek liggen in Almere (3, 4, 5), Delft (8,9), Den Bosch (11), Ede (10), Utrecht (6,7) en Zaanstad (1,2).

Kaart onderzoek TF

Een Tiny Forest stimuleert biodiversiteit: het bos van 200 m2 bestaat uit veel verschillende soorten bomen. Deze bomen trekken veel soorten insecten en vogels aan.

Aantal waarnemingen

Tiny Forests trekken honderden verschillende plant- en diersoorten aan. Dat blijkt uit de tussenrapportage van het biodiversiteitsonderzoek, waarbij 261.308 waarnemingen zijn gedaan.

Waarnemeningen tiny forests

Aantal soorten per Tiny Forest

Planten en dieren worden ingedeeld in verschillende soortgroepen. Gemiddeld zijn er 37 soortgroepen per Tiny Forest ontdekt.

Tiny forest onderzoek soortgroepen

Aantal diersoorten per Tiny Forest

De vrijwilligers hebben in totaal 636 diersoorten aangetroffen. Dit varieert van regenwormen en duizendpoten tot spinnen en kikkers.

Tiny forest onderzoek diersoorten

Enkele voorbeelden van verdachte diersoorten

De Franse veldwesp is aangetroffen in Tiny Forest Odytrees in Almere. Deze wesp komt vooral voor in Midden- en Zuid-Europa en is in noordelijke streken veel zeldzamer. In Nederland wordt hij vooral in Zuid-Limburg gesignaleerd, elders is erg zeldzaam.
De kolibri is aangetroffen in Tiny Forest Schoenmakersplantage in Delft. Ze komen eigenlijk alleen voor in Amerika, maar dan wel over het gele continent.
De springkikker is aangetroffen in Tiny Forest Harendonksplekske in Den Bosch. Deze kikkersoort leeft in loofbossen in Centraal-Europa: Frankrijk, Spanje, Griekenland, Sicilië, Oekraïne, Westelijk Turkije tot helemaal zuidelijk in Scandinavië. Duitse populaties bevinden zich niet al te ver van de Nederlandse grens. Recent is de soort in Drenthe aangetroffen, maar daar is hij hoogstwaarschijnlijk geïntroduceerd.

De verdachte soorten zijn niet opgenomen in de database.

Aantal plantsoorten per Tiny Forest

De vrijwilligers hebben in totaal 298 plantsoorten aangetroffen. Dit is exclusief de circa 40 verschillende soorten bomen en heesters die standaard in een Tiny Forest zijn aangeplant.

Tiny forest onderzoek plantsoorten

Neerslag gegevens

De aanleg van Tiny Forests vergroot de waterbergingscapaciteit. In totaal hebben de Tiny Forests bij elkaar ruim 6 miljoen liter regenwater opgevangen.

Tiny forest onderzoek neerslaggegevens

CO2-vastlegging

Van de 11 Tiny Forests die door Wageningen Environmental Research gemonitord worden, is in 2020 de gemiddelde jaarlijkse CO2-vastlegging bepaald. Het protocol waarmee deze CO2-vastlegging kan worden bepaald, is hier te downloaden: Nederlandse versie en Engelse versie.

De variatie tussen de Tiny Forests wat betreft boomsoortenkeuze, bodemgesteldheid en plantdichtheid is groot, wat terug te zien is in de grote verschillen in CO2-vastlegging. Wel is te zien dat oudere Tiny Forests een hogere CO2-vastlegging realiseren, met als uitschieter Tiny Forest Groene Woud in Zaanstad (gem. jaarlijks 631,2 kg CO2-eq).

TF co2 vastlegging Het Tiny Forest Het Bosplein heeft helaas te leiden gehad onder vandalisme in de aanplant. De bomen zijn doormidden gebroken en lopen later weer uit.

In dit onderzoek wordt een gemiddelde CO2-vastlegging van 127,5 kg CO2-eq gevonden, voor Tiny Forests in de leeftijd van 1 tot 5 jaar. Dit komt redelijk overeen met de ca. 120 kilo CO2/jaar die in Boosten et al. (2020) wordt genoemd voor nieuw bos (250 m2) in de eerste 10 jaar na aanleg. Het ligt echter in de lijn der verwachting dat de CO2-vastlegging in de Tiny Forests blijft groeien, gezien de jonge leeftijd van de aanplant. Naar verwachting zal de CO2-vastlegging in een gemiddeld Tiny Forest tot 50 jaar na aanplant blijven groeien, tot een stabiel niveau van ongeveer 250 kilo CO2 per jaar. Dit is de gemiddelde CO2-vastlegging van Nederlands bos [Boosten et al., 2020].

Er is nog weinig bekend over de groei van jonge bossen in Nederland. Onderzoek in Tiny Forests kan eraan bijdragen om deze kennislacune te dichten. Door de inventarisatie in de 11 Tiny Forests de komende jaren te blijven herhalen.

Verkoelende werking

Tiny Forest draagt ook bij tegen hittestress in de stad – de minibossen bieden verkoeling. Dit blijkt uit metingen van de luchttemperatuur en de bodemtemperatuur. Zo blijkt dat de luchttemperatuur in een Tiny Forest ruim een graad koeler is, dan de luchttemperatuur boven de naastgelegen straat. In de bodemtemperatuur zien we nog grotere verschillen. Op een warme zomerdag is de bodem van een Tiny Forest wel 20 graden koeler dan de bodemtemperatuur van de nabijgelegen weg.

Kijk het Tiny Forest webinar

Tiny Forest bestaat dit jaar vijf jaar en dat vierden we met een speciaal webinar. Live vanuit studio de KAS in Woerden zondt IVN Natuureducatie op 1 april 2021 het webinar ‘Tiny Forest: klein bos, groot avontuur’ uit.

De presentatie van Fabrice Ottburg waarin de onderzoeksgegevens zijn gepresenteerd, met alle grafieken en resultaten, kun je hieronder zien of downloaden.

Tussentijdse onderzoeksresultaten Tiny Forest

Benieuwd naar het hele webinar?

Het onderzoek is uitgevoerd door Fabrice Ottburg en Dennis Lammertsma. Zij zijn onderzoekers van Wageningen Environmental Research (WENR).